Sağlıklı hayat tarzının esasları

Elbette ki bu anı layıklı yaşamak gerekiyor. Yaradan bize bu skendile adlanan kıymetsiz inam kredisini verirken bizim bu inamı doğrulmağımızı, zararlı alışkanlıklara ve acaip davranışlara yol vermememizi istemiştir.
Eski sovyetler döneminin bir fıkrasını hatırlatmak isterdim. Adamı komünist partisie kabul ediyorlar. Soruyorlar:
- Zararlı alışkanlıkların varmı, sigara, içki içmek, kadın düşkünlüğü...?
- Bir az vardır...
- Onlar parti ile bir araya sığmaz!
- Terk ederim.
- Eger parti yolunda hayatını kurban vermek gerekirse, verir misin?
- Tabii! Böyle hayat neme lazım ki?..
Ben de ekliyorum, hiç neye. Eğer sigaraya alışmak, içkiye kurşanmak, sağlığı bozmak hayat amacıysa - değmez. "Büyükler" her zaman gençler için örnek olmuşlar. "Büyüklere" benzemek için gençler çok zaman yukarıda sayısılan ve başka "kahramanlıkları" yapmağa çalışıyorlar. Çok zaman gayet erken ve kendilerini zorla mecbur ederek. Ya siz "Büyükler", samimi kelbten cevab veriniz: bunun için mü büyüdünüz? Kendinizin zararlı alışkanlıkları, hareketleri olduğu halde torunlarınızı, çocuklarınızı, akrabalarınızı, kardeşlerinizi, dostlarınızı bunların harketler olduğuna nasıl inandıra biliyorsiniz?

Sağlık için idman

Hareketin hayat olduğunu her kes biliyor. Ben mahsusen burada idman değil, beden terbiyesinden ona göre söz açıyorum ki, idman (fransızca «tartışma») daha çok meslek sporuna uyuyor, beden terbiyesi ise her isteyen için. Burada «gol, puan, saniye» peşinden koşmak lazım değil. Her şey kendiniz için, sağlık içindür. Ama madalya almak uğruna olduğu gibi çaba yapılmalıdır. Her bir meşguliyette olduğu gibi, beden terbiyesi, amatör idmanı gibi inad, maksada yönelilik, ve elbette vakit talep ediyor. İstenilen yaşta başlamak olur, ne kadar erken olsa iyidir. Devamlı fiziki meşguliyet sağlıklı alışkanlığa çevriliyor, hayatın bir parçası oluyor. İdmanla çocukluktan dost olmayanlara, ilkin hazırlık için sade hareketlerden başlamayı tavsiye ediyorum. Burada şahıs özellikleri dikkata alınmalıdır, hareketler dikkatlice seçilmelidir ki, kendinizi heddinden ziyade yüklemeyesiniz. Bedenin tembelliği ile fazla yük farklıdır. Tembellik, inatla çalışırken çabuk geçiyorr, fazla yük toplanıyor ve şiddetleniyor. Fazla yük hemen kesilmeli, başka hareketler seçilmelidir. Hazırlık idmanı zamanı bütün beden çalışmalıdır. Bütün ezele grupları. Hazırlık idmanı adeten sabahleyin yapılıyor. Sonra kimi koşuyor, kimi yüzüyor, kimi toplu oyunlar oynuyor, ağırlık kaldırma amatörleri de vardır ve s. Esas fiziki meşguliyetler imkan ve zevkten asılı olarak ya sabah ya da akşam yapılıyor. Ancak onlar her kes için zorunludir.

Sağlıklı yemek

İnsan hayatında sağlıklı yemek hareket kadar mühümdür. Yemeğin kalitesini biz birinci yere getirdik. Doğal yiyecek mamulleri seçilmelidir ve mutlaka pahalı mağazalardan almak şart değil. Kendinize güvenlı, kontrol edilmiş yiyecek kaynağı bulun (küçük mağaza, tanış teslimci, köy ve s.). Her defa yemek zamanı et yemek hiç de zorunlu değil. Bu mesele erkekleri özellikle rahatsız ediyor, sanki güç toplmak için kalorili yekek lazımdır. Yetki ile hayır diyorum! Tercübe gösteriyor ki, gücü sebzeden, yumurtadan, süt mamullerinden de almak olur. Özellikle mantar ve diğer zülal terkipli yeşiller faydalıdır. Soya etinin faydası ve etkisi hayvanlardan alınan etten az değil. Balığı da unutmayınız. Balık etten faydalıdır. Salata, sebze mutlaka olmalıdır, özellikle de havuç ve sarımsak (onun bir nöksanı var - kokusu. Bence bu mesele çözüle bilir. Bir de ki sarımsağın kokusu rakıdan ve tütünün kokusundan hoştur).

Yeyilen yemeğin mikdarının mantıkla, akılla tanzim edilmesi, yiyecek mamullerinin kalitesinden ve hazırlanma usulünden sonra, az mühüm yer tutmuyor. Hatta kaliteli yiyeceğin büyük mikdarda yeyilmesi sağlığa zarar vura bilir. Eğer Siz tikanana kadar yemeği düşünerek, sonra da ümidi şiddetli idman meşguliyetinin üstüne yüklemek istiyorsanız – bundan bir şey çıkmaz. Dolu mide kötü çalışıyor, onun sahibi zorlukla düşünüyor ve işbu idman nevleri ile (hiç başka bir işle de) meşgul olmak istemiyor. İdeal insan durumu böyledir «ben bir az daha yiye bilirdim, ama durmağin zamanı geldi». Bu halde insan her şey yapa bilir. Çünki, akıla sığmayan mikdardakı yiyecek mamullerinin işlemi için büyük enerji masrafına gerek yoktur. Ama ne fazlalık etmeye, ne de sınırsız sikiştırmalara lüzum yok. Her iyi yemek akıl hudutlarında olmalıdır.

Yemek ve su ayrılmazdır. Zamanımızda suyu yalnız kontrol edilmiş pınarlardan, kuyulardan götürmek ya da mağazadan almak olur.

Sağlıklı alışkanlıklar

Çeşitli alışkanlıklar vardır. Yeri gelmişken, alışkanlıklar hakkındakı bir ingiliz fıkrasını hatırlayalım:
Polis centlmeni durdurarak, soruyor:
- Özür dilerim, ser, neden Sizin başınızda çizme var?
- Anlıyor musunuz, benim böyle bir alışkanlığım vardır – her perşembe günü Pikadilli'de başımda çizme geziyorum.
- Evet, ancak bu gün çarşambadır, ser!
- Allahım, o zaman Ben ne aptal durumdayım?! – centlmen itiraf ediyor.
Buradakı olumlu husus britanya devamlılığı (inatcıl konservatizm haricinde) ve bu alışkanlığın, acaip de olsa, zararsizlığidır. Düşünüyorum, insanın bütün alışkanlıkları iyimser olmalıdır. Meselen, temizlik, kesinlik, icrakacılık (kul icracılığı değil, verilen sözüne emel anlamında) alışkanlıkları. Çok iyimser alışkanlıklar var, hepsini saymakla bitmez. Eğer onlar hiç kimseyi rahatsız etmiyorsa sağlığına kismet olsun. Bu sözleri zararli alışkanlıklar hakkında diyemiyoruz. Onlar, Allaha şükür, o kadar çok olmasa da, alışkanlık sahiplerine de, etrafdakı insanlara da zarar veriyor.

Sigara içen adam etrafdakı insanların hayatı için ciddi tehlike yapmaktadır. Tütün içiilen yerde her zaman kütük, kül, ve afedersiniz, bol tükürcek oluyor. Ya havada ne kadar duman oluyor! İçen, içmeyen adamların (özellikle çocukların ve hamile kadınların) temiz hava almak hakkına tecavüz ediyor. İçenlerden hiç birisi neden içiyorsun sorusuna akıllı, inançlı, mantiklı cavap veremez. «Bu kadar vakit içinde organizm alışımışmış...» (nasıl alışımışsa öyle de terk etsin), «esepleri sakinleştiriyormış» (bu saçmalamadır: içen adamın esepleri her zaman bozuktur), «düşünmeye imkan veriyormuş» (bu daha beter saçmalama, çünki, içen adam kenar şeyler hakkında düşünüyor, fikrini toplamağa çalıştığında bile, kendinden asılı olmadan sıradakı sigaranin ne vakit içileceğini hesaplıyor). Ve çok yanlış olarak düşünüyorlar ki, hava deryası (evet ortak olan) büyükdür, her kese hava yeter. Onların hiç aklına bile gelmiyor ki, sağlıklı admın koku hissi, içenin hissinden kat-kat iyidir. Sağlıklı insan, hava şartlarından (rüzgar ve s.) asılı olarak bazan yüzlerce metre mesfeden birisinin havayı körlediğini hiss ede biliyor! Bu deyilenler özellikle sigara içen nazlı hanımlara aittir. Çok nadir halde erkek, içen kadınla tanış olmak ister. Sağlığa vurulan zarar ayrı…

Başlangıç için sigarayı emilen şekerleme, ve s., isterseniz normal çubukla bile, evez etmek olur (yakılmamış sigara olamaz). Çekirdek, ceviz, fındık da ola bilir (temizliye uymak şartı ile). İçki amatörleri için yeni bir şey yazmak zordur. İçki hem içenler için, hem de yakınları, özellikle, Allah korusun, çocuklar için en yayılmış tehlikeli beladır! Temiz su için, meyve suyu, şirin su için. Çok için ki, midede spirtolu içiki için boş yer kalmasın. Kafanın ayık olacağından korkmayın, çünki, ayık kafa o kadar faydalı ihtiralar açar ki! Yoksa Siz, ayılmaktan ona göre korkuyorsunuz ki, o zaman kafanın çalışmadığı meydana çıka bilir?

Zararlı alışkanlıklardan kurtulma mücadelesi nasıl ola bilir?

Eğer tütün kullanılması ve içki içilmesine yarı delilik gibi, ya da sinir bozgunluğunun başlangıç etapı gibi bakıla bilirse, uyuşdurucu ve zehirli maddelerin kullanılması - tam delilikdir ve bu halde normal usullerin uygulnamsı imkansızdır. Bu problemlerle yalnız klinik sağlık ocaklarına müracaat edilmelidir ve ne kadar erker olsa o kadar iyidir. Hatırlatalım ki, Kurani Kerimde müslüman için yalnız içki değil cana zararı olan her şey yasaktır!

Başdan deyeyim ki, zararli alışkanlıklardan kurtara bilen sihirli çubuk ve ya «her şeye kadır hap» mevcut değildir. Sağalmaya doğru ilk adım – adamın kendisin bunu gönüllü istemesidir. O manevi açıdan yetişerek, mahf eden alışkanlıkdan kurtulmaya hazır olmalıdır. Eğer böyle değilse, zorla görülen tedbirler bir fayda vermez. Hastaliğın sağalması, insanın kendisi üzerinde gergin emek ve güc kullanması neticesinde, bazan uzun zaman içinde mümkündür. Bununla beraber tam inamla deye bilirim ki, sağalmanın kıymeti edilen masraflardan çok pahalıdır. Çünki, elde edilen yüksüzlüğü, hayat sevincini, bağsızlık hissini, geri dönen koku hissini hiç bir malla değerlendirmek mümkün değil.

Sigaradan kurtulmak için ünlü sinir uzmanı, doktor V. Levi'nin «Düşünce avı» kitabında (http://royallib.ru/book/levi_vladimir/ohota_za_mislyu.html-isteyenler için tercüme yapa biliriz) iyi usul tasvir edilmiştir. Usul içiilen sigara mikdarının hatti (lineer) usulle belli vakit içinde azaltılmasına esaslanıyor. Bu usul iyi öğrenilerek, tecrübede kontrol edilmiştir. Onun noksanı aynı zaman içinde aynı mikdar azaltılmasının, insanın fizioloji ve manevi kuruluşuna uymamasıdır. Terk etmek isteyenlerin geri dönmesi halleri mümkündür.

Ona göre de biz kendi usulümüzü tavsiye ediyoruz. Bizim usul içim dozun daha tabii azaltılmasını nazara alıyor. Araştırmalar gösteriyor ki, içiilen sigaraların sayısının 2 defa azaltılması büyük zorluk teşkil etmiyor ve bir kaç gün içinde kolayca oluşturula bilir. Ancak kalan ikinci yarmın azaltılması çok güc ve vakit istiiyor. Bir gün değil, bir ara adam cari mikdarı azaltmadan, içmeye devam ediyor. Bu «paydan» doyma meydana çıktıkdan sonra, yalnız bu zaman sigaraların sayısı 1 aded azaltılıyor. Ve tedricen doyma-azaltma neticesinde içiilen sigara sayısısı azaltılıyor. «Yetecek» mikdarı 1 sigaraya düştükten ve tasvir edilen doyulma meydana çıktıktan sonra, artık sigara mikdarı 1/10 kadar azaltılıyor. Evet, bütün sigaradan 1/10 hissesi kırılarak, atılıyorr. 9/10 sigaraya artık 10 güne yakın bezme vaktı talep oluna bilir. Sonra sıradakı 1/10 doz atılıyor ve s. Sonuncu «onda bir» 20 gün ve daha çok vakit isteye bilir. Nihayet, bu doz için de çokdan beklenen doyma anı geliyor ve 1/10 de çok görünmeye başlıyor. Bu olayın ertesi günü biz alışkanlığımıza göre sigarain 9/10 koparıp atıyoruz, kalan 1/10 ise yakmıyoruz, kutuya koyup «sonraya» bırakıyoruz. Bu «eğlence» tehminen akşama kadar sürüyor. Adeti sigara içmek vakti geldikte, artık bu proses bizi yeterli kadar bezdirmiştir, sonuncu onda biri çıkartıyoruz, ona bakarak içte bu sözleri diyruz «Ben seni içe bilirdim, ancak istemiyorum, ona göre barışla seni serbest bırakıyorum. Bu günden itibaren bizim yollarımız ayrılıyor». Ve törenli şekilde bu parçayı (kutu ile birlikte) olacağı yere atıyoruz!

Eyyaşlıktan tedavi etmek için bizim kendi usulümüz yoktur. Bu maksat için istenilen beyendiyiniz usul uya bilir. Düşünüyorum, spirto alışkanlığı "stajı" çok değilse, bu proses daha çabuk, hatta acil şekilde de yapıla bilir. Her halde bu konuda bize müracaat eden olsa, biz mümkün olan yardımı etmeye çalışıriz.

Ana sayfaya